Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019

Bat Man - Οι απαρχές του Σκοτεινού Ιππότη

Bat Man - Oι απαρχές του σκοτεινού ιππότη

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί την ομιλία μου στην εκδήλωση για τα 80 χρόνια του Bat Man που έγινε στις 15-9-19 στην Death Disco.


Στις αρχές του 1939,και μετά τη μεγάλη επιτυχία που είχε σημειώσει σχεδόν ένα χρόνο πριν η κυκλοφορία του Action Comics #1(τον Ιούνιο του 1938)με τη πρώτη εμφάνιση του Superman,οι εκδότες της National comics publication(της μετέπειτα γνωστής ως DC comics)αναζητούσαν νέους ήρωες που θα επαναλάμβαναν την ίδια επιτυχία.





O νεαρός σχεδιαστής Bob Kane,που είχε αρχίσει τη καριέρα του στα κόμικς δύο χρόνια νωρίτερα το 1936,δημιούργησε τότε το χαρακτήρα του Bat Man,επηρεασμένος τόσο από την ταινία του 1920 The Mark of Zorro με τον Douglas Fairbans,όσο και από τον μυστηριώδη Shadow έναν pulp  χαρακτήρα της εποχής εκείνης.Επίσης κάποιο ρόλο στο σχεδιασμό της φιγούρας του Bat Man πρέπει να είχε παίξει και ο πρωταγωνιστής της ταινίας του 1930 The Bat Whispers,Chester Morris(η ταινία αποτελούσε remake της βωβής ταινίας The Bat του 1926).Σε μία συνέντευξη του το 1989 ο Bob Kane ανέφερε "Το αφεντικό μου στη DC μου ανέθεσε να σχεδιάσω έναν ήρωα για να συναγωνιστεί τον Superman.Για 1000 δολάρια την εβδομάδα σου σχεδιάζω ότι θέλεις του είπα(τότε έπαιρνα 25 δολάρια).Πήγα σπίτι μου,πήρα μία εικόνα του Superman,και άρχιζα να σχεδιάζω επάνω της.Σε ένα Σαβ/Κύριακο είχα φτιάξει τον Bat Man...O Bruce Wayne ήταν κατ' εικόνα και καθ'ομοίωσιν εγώ ο ίδιος.."




Ο Bob Kane δεν ήταν εκείνος όμως που έδωσε τη μορφή που έχει ο άνθρωπος νυχτερίδα όπως τον γνωρίζουμε σήμερα...Μεγάλη βοήθεια στην εξέλιξη του χαρακτήρα τόσο σεναριακά,όσο και σχεδιαστικά έδωσε ο συνεργάτης του Kane,o Βill Finger.O Finger θυμάται ότι ο Kane τον κάλεσε για να του δείξει τα σχέδια της νέας του δημιουργίας η οποία θύμιζε εκείνη του Superman.Ήταν ξανθός,με κόκκινη στολή,μία domino μάσκα στο πρόσωπο,με μπότες χωρίς γάντια,και με μαύρα φτερά που έμοιαζαν με εκείνα της νυχτερίδας και τα οποία ο Kane τα είχε εμπνευστεί από σχέδια του Da Vinci που είχε δει όταν ήταν παιδί,και παρουσίαζαν την ιπτάμενη συσκευή "ορνιθόπτερο".







Ο Finger ήταν εκείνος που πρότεινε στον Kane να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές στο χαρακτήρα.Η domino μάσκα αντικαταστάθηκε από κουκούλα με τα χαρακτηριστικά μυτερά αυτιά νυχτερίδας,τα φτερά μετατρέπονται σε μπέρτα για να έχει μεγαλύτερη ευκολία κινήσεων ο χαρακτήρας,και το κόκκινο χρώμα της στολής γίνεται γκρίζο έτσι ώστε ο ήρωας να γίνει πιο σκοτεινός.Τέλος ο Finger προτείνει για το χαρακτήρα το όνομα Bruce Wayne,όνομα που προέρχεται από έναν Σκοτσέζο πατριώτη ονόματι Robert Bruce.




Εδώ να κάνω μία μικρή παρένθεση και να μιλήσω για την υποτιμημένη προσφορά του Bill Finger στην εξέλιξη του Bat Man.Το όνομα του Bob Kane έμπαινε στις ιστορίες του Bat Man σαν σήμα κατατεθέν(όπως του Walt Disney ένα πράγμα)και εκείνο του Finger αγνοήθηκε για δεκαετίες για να φτάσουμε το 2015 να του αποδοθεί η αναγνώριση που του άξιζε(με το να αναφέρετε πλέον "Bat Man created by Bob Kane with Bill Finger).Παρόλο τη τεράστια προσφορά του στην εξέλιξη του ήρωα,εγώ προσωπικά δεν το θεωρώ συν-δημιουργό του.


Ο Kane είχε την ιδέα και ο Finger την εξέλιξε...Δεν δημιούργησαν από κοινού το χαρακτήρα όπως έγινε με τους Shuster&Siegel με τον Superman.Είναι σαν να λέμε ότι ο Franquin δημιούργησε τους Spirou et Fantasio,γιατί έγραψε και σχεδίασε τις πιο κλασσικές τους ιστορίες τις δεκαετίες του '50 και του '60 προσθέτοντας πολλούς νέους χαρακτήρες.Ή ότι ο Lucky Luke είναι συν δημιουργία των Morris-Goscinny,ενώ ο χαρακτήρας δημιουργήθηκε από τον Morris 10 χρόνια πριν αρχίσει ο Goscinny να γράφει τις κλασικές ιστορίες του,που όλοι αγαπήσαμε και πρόσθεσαν νέα στοιχεία στο σύμπαν του φτωχού και μόνου cow boy...Και κλείνω εδώ την παρένθεση,χωρίς φυσικά να ζητήσω να συμφωνήσετε με την άποψή μου...


Μεγάλη βοήθεια στη μετέπειτα εξέλιξη του χαρακτήρα στα πρώτα εκείνα χρόνια ύπαρξης του εκτός από τον Finger,θα δώσουν και άλλοι δημιουργοί όπως οι Jerry Robinson(μαζί με τον Finger θα δημιουργήσει τον Joker το μεγαλύτερο εχθρό του Bat Man)Dick Sprang,Mort Meskin,Win Mortimer κ.α.

Tόσο ο Kane όσο και ο Finger εμπνεύστηκαν από την pop culture της δεκαετίας του '30 (κυρίως)για να προσθέσουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα στον ήρωα,από δημιουργίες  όπως ο Shadow που προανέφερα,ο Dick Tracey,o Sherlock Holmes(o Bat Man θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Detective)κ.α.Έχοντας δύο ταυτότητες,και διαθέτοντας ένα κοινωνικό status σαν γόνος πλούσιας οικογένειας,οι ηρωικές του πράξεις θα έπρεπε να είναι μυστικές.Ο χαρακτήρας του Bruce Wayne βασίζονταν επίσης σε χαρακτήρες όπως ο Scarlet Pimpermel(δημιουργημένος από την Ουγγαροβρετανίδα βαρόνη Emmuska Orczy το 1903)και αυτόν του Zorro(δημιουργημένος από τον Johnston McCulley το 1919).


Πρώτη εμφάνιση του Robin τον Απρίλιο του 1940


Στην αρχή ο Bat Man είναι βίαιος,δε διστάζει ακόμα και να χρησιμοποιήσει όπλο για να εξουδετερώσει τους αντίπαλους του.Ένα χρόνο όμως μετά τη πρώτη εμφάνιση του νυχτερίδα,θα παρουσιαστεί και ο Robin.Oυσιαστικά πρόκειται για τη μορφή που είχε αρχικά ο Bat Man όπως τον σχεδίασε ο Kane,με τη domino μάσκα,τη κόκκινη στολή αν και ο χαρακτήρας έχει πάρει πολλά στοιχεία και από τον Robin Hood.Η παρουσία του όμως θα εξανθρωπίσει τον βίαιο Bat Man και μαζί θα σχηματίσουν το πιο φοβερό δίδυμο δίωξης του εγκλήματος,το οποίο θα έχει αναρίθμητες απομιμήσεις στο χώρο των κόμικ.Οι λόγοι που θα ωθήσουν τον Robin να πολεμήσει το έγκλημα είναι οι ίδιοι ακριβώς με εκείνους του Bat Man.Εγκληματίες σκοτώνουν τους γονείς του,και ο Bruce Wayne βλέποντας στο πρόσωπο του Dick Grayson(όπως είναι το κανονικό όνομα του Robin)τον εαυτό του σαν παιδί,τον υιοθετεί και γίνεται έτσι πατέρας,φίλος,μέντορας και σύντροφος στη μάχη.




Η "αθώα" δεκαετία του '40,θα δώσει τη θέση της στην μεταπολεμική αλλά "ατομική"δεκαετία του '50..Με το Μακαρθισμό,τον κώδικα δεοντολογίας στα κόμικς,και τη sci-fi κουλτούρα να κυριαρχεί σχεδόν παντού(λογοτεχνία,σινεμά)ακόμα και στις ιστορίες του Bat Man.Προσπαθώντας να τον προσαρμόσουν στις απαιτήσεις των καιρών,οι δημιουργοί απομακρύνουν τον Bat Man από τις ρίζες του...

Detective Comics #327 (Μαιος 1964) Επιστροφή στις ρίζες!!



Το 1964 και ενώ οι πωλήσεις των bat τίτλων έχουν μειωθεί δραματικά(τόσο που η DC σκεφτόταν ακόμα και να σκοτώσει τον χαρακτήρα),ο Julius Schwartz αναλαμβάνει editor στα περιοδικά του Bat Man.Αρχής γενομένης από το Detective comics #327(τον Μάιο του 1964)και με σχεδιαστή το βετεράνο Carmine Infantino,θα γυρίσουν τον Bat Man πίσω στις "αστυνομικές" του ρίζες και ο τίτλος Detective Comics θα δικαιολογήσει το όνομά του.Η τηλεοπτική σειρά του 1966 με πρωταγωνιστή τον Adam West θα δώσει για περίπου 2 χρόνια περισσότερη ώθηση και στις πωλήσεις των κόμικ.

Κλασικός Neal Adams


Το 1969 ο συγγραφέας Dennis(Denny) O'Neil μαζί με το σχεδιαστή Neal Adams(που είχε ανανεώσει τον Green Arrow ένα χρόνο πριν)θα απομακρύνουν αισθητά τον άνθρωπο νυχτερίδα από τη ψυχεδέλεια και την pop culture των 60's και της τηλεοπτικής σειράς για να παρουσιάσουν ένα "σκοτεινό ιππότη" εκδικητή της νύχτας όπως ακριβώς είχε πρωτοπαρουσιάσει τριάντα χρόνια πριν ο Bob Kane.

Με τη πάροδο των χρόνων και όλες τις αλλαγές στα creative teams,στα σενάρια,στη μόδα κ.α. θα γνωρίσει και ο Bat Man τις δικές του.Μετά τους Ο'Νeil&Adams ο άνθρωπος νυχτερίδα γίνεται πιο σκοτεινός στη συμπεριφορά και τα αισθήματα του και η βία μαζί με την κυνικότητα θα γίνουν μέρος της εξέλιξής του.Μαζί με κάποιους άτυπους "κανόνες":Οι εγκληματίες θα πρέπει να εξοντώνονται και ο κόσμος θα πρέπει να προστατεύεται.Για να γίνεται εφικτό όμως αυτό κάθε μέσο είναι επιτρεπτό,πάντα όμως σε νόμιμα πλαίσια και πάντα ακολουθώντας πιστά έναν κώδικα τιμής...

Dark Knigt Returns : Επαναπροσδιορίζοντας το μύθο.


Κανόνες που θα καταρριφθούν στη δεκαετία του '80 όταν ο Frank Miller θα συν ταράξει τη βιομηχανία των κόμικ παρουσιάζοντας το 1986 το κλασικό πλέον Dark Knight Returns(κριτική μου εδώ)επαναπροσδιορίζοντας το μύθο του σκοτεινού ιππότη,σε μία εκδοτική επιτυχία που όμοια της δεν είχε ξαναυπάρξει.Ο Miller παρουσίασε έναν Bat Man που έχει αποσυρθεί από την ενεργό δράση για παραπάνω από μια δεκαετία,γερασμένο,κουρασμένο ψυχικά και σωματικά,που χωρίς να καταλαβαίνει τον κόσμο στον οποίο πλέον ζει,ξαναγυρίζει στην ενεργό δράση όταν νιώθει ότι εκείνος τον χρειάζεται πιο σκοτεινός,βίαιος και κυνικός από ποτέ...Ένα noir πολιτικό θρίλερ γεμάτο δράση,βία αλλά και μία ειρωνεία για την Αμερική και τα ιδανικά της...Θα ακολουθήσουν και άλλες σημαντικές δημιουργίες τη δεκαετία αυτή όπως το Killing Joke των Alan Moore και Brian Bolland,το Bat Man Year one των Frank Miller(ναι πάλι) και David Mazzucchelli,to Death in the family των Jim Starlin και Jim Aparo κ.α.

Σχέδιο του Jim Lee




Μεγάλοι δημιουργοί θα αφήσουν και αυτοί το στίγμα τους στο χαρακτήρα τα επόμενα χρόνια(Jim Lee,Kelley Jones,Scott Snyder,Lee Bermejo κ.α.)πάντα πιστοί όμως στα πρότυπα των Kane&Finger.Και σήμερα 80 χρόνια μετά τη δημιουργία του και τη πρώτη του εμφάνιση το Μάιο του 1939,ο Bat Man φαντάζει πιο φρέσκος και συναρπαστικός από ποτέ.Και δείχνει σε όλους τους φίλους και αναγνώστες του πως αυτά τα 80 χρόνια που κουβαλάει στη πλάτη του,είναι απλά ένα πρελούδιο όλων αυτών που έχει ακόμα να δώσει.


Σπύρος Ανδριανός

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου