Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2020

Hergé - Το Τοτέμ των ευρωπαικών κόμικ.

 Γράφει ο Σπύρος Ανδριανός


O γεννημένος το Μάιο του 1907 στο Βέλγιο Georges Prosper Remi γνωστός και ως Herge(υπογράφοντας με τα αρχικά του ονόματος του)στη χώρα μας είναι γνωστός μέσα από τον πιο γνωστό του ήρωα τον ρεπόρτερ Tin Tin.O οποίος  δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις 10 Ιανουαρίου του 1929 στο παιδικό ένθετο Le Petit Vingtième(ο μικρός εικοστός) της εφημερίδας Le Vingtième,και για πολλούς το πιο δημοφιλές ευρωπαϊκό κόμικ του 20ου αιώνα. 



Ο Ηerge όμως πέρα του TinTin(τον οποίο βάσισε πάνω στον αδερφό του Paul)είχε δημιουργήσει και μία πληθώρα χαρακτήρων πριν ή και μετά από εκείνον,οι περισσότεροι από τους οποίους είναι άγνωστοι ή αδημοσίευτοι στην χώρα μας και σε πολλές άλλες. Χαρακτήρες όπως οι  Totor(1926-1929 Θεωρείται και πρόδρομος του TinTin)Jo,Jette&Jocko(1936-1957), Quick & Flupke(1930-1940), Popol et Virginie(1934)Mr.Bellum(1939)κ.α.Ένα αφιέρωμα στις άλλες δημιουργίες του Hergé μπορείτε να βρείτε και σε αυτό το άρθρο μου,καθώς και εδώ.




Δημιουργός της λεγόμενης "καθαρής γραμμής"(ligne claire)έχει επηρεάσει πολλούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες(J.P.Jacobs,Jaques Martin,Bob De Moore, Jaques Tardi,Yves Chaland και πολλούς άλλους)αλλά το στυλ αυτό της καθαρής γραμμής δεν ξεκίνησε μόνο από τον Herge.Μπορούμε να βρούμε κάποια «αρχέτυπα» στοιχεία σε προγενέστερες δουλειές καλλιτεχνών αρχές του 20ου αιώνα όπως στη Becassine του Joseph Pinchon και τον Little Nemo του Winsor McCay αλλά και στο “Zig et Puce” του Alain Saint-Ogan από το στυλ του οποίου επηρεάστηκε περισσότερο ο Herge.Πολλοί καλλιτέχνες που δούλεψαν στο περιοδικό Journal de TinTin λίγο ή πολύ ακολούθησαν το σχεδιαστικό στυλ του Herge επίσης.Ο Paul Cuvelier με τo “Corentin”,o Jaques Laudy με το “Hassan et Kaddour” ή ο Tibet με το “Chick Bill” που ήταν κοντά στο στυλ του TinTin χωρίς να το μιμούνται απόλυτα όμως.O Roger Leloup ο δημιουργός της Yoko Tsuno,και συνεργάτης στα studio Herge ακολούθησε το μεγάλο δάσκαλο σχεδιαστικά.



Αν και έγραψα στο πρόλογο του κειμένου ότι ο Herge δημιούργησε πληθώρα χαρακτήρων εκτός φυσικά του TinTin,ο «αιώνιος έφηβος» δημοσιογράφος/ρεπόρτερ παραμένει ακόμα και σήμερα η μεγαλύτερη δημιουργία του.O TinTin μπορούμε να πούμε ότι από την ημέρα της δημιουργίας του και ειδικότερα όσο συνεχίζονταν οι ιστορίες του είχε μία σειρά από σημαντικές πρωτιές: Καταρχήν πέρα από την επιρροή του στους μεταγενέστερους καλλιτέχνες που σας ανέφερα, ήταν το πρώτο πετυχημένο κόμικ στο Βέλγιο και αυτή του η επιτυχία βοήθησε στο να αναπτυχθεί εκεί η βιομηχανία των κόμικ(η περίφημη Γαλλο-Βελγική σχολή).Ήταν το πρώτο κόμικ που χρησιμοποίησε ακόμα και στις πρώτες-λιγότερο ώριμες-περιπέτειες του κινηματογραφικές τεχνικές στο στήσιμο των panel που οι αναγνώστες διάβαζαν για πρώτη φορά.Καινοτόμος στη χρήση μπαλονιών για την ομιλία των χαρακτήρων(και όχι απλά κείμενο όπως γίνονταν μέχρι τότε στα Ευρωπαικά κόμικ)και της χρήσης μίας «γραμμής ταχύτητας» για να υποδηλώνει τη κίνηση των ηρώων του με δυναμικό τρόπο.



Επίσης ήταν ο πρώτος χαρακτήρας στα κόμικ που ταξίδευε σε ολόκληρο το κόσμο στις περιπέτειες του,με αποτέλεσμα οι ιστορίες του να έχουν και διδακτικό χαρακτήρα αφού οι μικροί αναγνώστες του μπορούσαν να διαβάζουν για χώρες που μέχρι τότε έβλεπαν στα σχολικά βιβλία τους και στο μάθημα της γεωγραφίας. Φανταστείτε αντί για τα βαρετά αυτά βιβλία οι δάσκαλοι να πρότειναν να διαβάζουν το κόμικ στα σχολεία.Οι ιστορίες του TinTin έχουν και διδακτικό χαρακτήρα λοιπόν κάτι που λίγα κόμικ(αν όχι κανένα)δεν είχε την εποχή εκείνη. Οι περισσότερες(αν όχι όλες)οι περιπέτειες του,περιλαμβάνουν πραγματικές γνώσεις που είναι πιθανό να είναι σημαντικές για την ανάπτυξη της γενικής αντίληψης του παιδιού για τον κόσμο.




Δεν ήταν τυχαίο ότι ο TinTin δημιουργήθηκε για παιδικό έντυπο και έχει πάντα μία ιδιαίτερη σχέση με τα παιδιά,αφού έβλεπαν έναν ήρωα λίγο μεγαλύτερο από εκείνα να ζει όλες αυτές τις περιπέτειες,να μάχεται για το καλό και το δίκαιο,σε εποχή που ακόμα δεν υπήρχαν οι υπερήρωες να το κάνουν.Με ελάχιστες γεωγραφικές γνώσεις για χώρες που ο Herge δεν είχε καν επισκεφτεί,οι ιστορίες του TinTin παρουσίαζαν σχεδιαστικά και σεναριακά μία απίστευτη αληθοφάνεια,που έπειθαν ακόμα και τους πιο δύσπιστους αναγνώστες για αυτήν.Ο Herge μέσα από μία φωτογραφία,σχεδίαζε με απίστευτη λεπτομέρεια αυτό που απεικόνιζε,κάτι που θα κάνει χρόνια αργότερα και ο Carl Barks με άρθρα από το National Geographic,για τα ταξίδια των παπιών του.Επίσης η γνώση της διαφορετικής κουλτούρας κάθε χώρας που επισκέπτονταν ο TinTin(ειδικά της Κίνας στο Lotus Bleu του 1936 που παρουσιάζει και την ιαπωνική εισβολή στη χώρα)και τα κοινωνικόπολιτικά μηνύματα που πέρναγε το κόμικ σε εποχές που άλλα απλά δεν είχαν τολμήσει καν να θίξουν.




 Έιναι πολλοί που έχουν ισχυριστεί ότι οι 24 περιπέτειες/άλμπουμ του Tintin είναι έγγραφα της εποχής κατά την οποία δημιουργήθηκαν, αντικατοπτρίζοντας ζητήματα στην ιστορία είτε άμεσα είτε με αλληγορικό τρόπο.Επίσης παρουσιάζουν θέματα όπως ο ανθρωπισμός και αντιρατσισμός(Les Bijoux de la Castafiore 1963)διεθνές εμπόριο&δουλεία(Coke en stock 1958)εμπόριο όπλων(Vol 714 pour Sydney 1968)ο Ψυχρός Πόλεμος(L'Affaire Tournesol 1956)η επιθυμία του ανθρώπου να κατακτήσει το διάστημα(On a marché sur la Lune 1954)κ.α.

Τέλος οι ολοζώντανοι χαρακτήρες των πρωταγωνιστών του κόμικ, από το μέθυσο και ευέξαπτο Haddock,τον μονίμως χαμένο στις σκέψεις και κουφό ιδιοφυέστατο καθηγητή Tournesol μέχρι τους Dupont&Dupond(αρκετά επιρεασμένοι από τον αλητάκο  του Chaplin),το σατανικό Rastapopoulos(τη νέμεση του TinTin),και την άκρως εκνευριστική Castafiore,όλοι τους αποτελούν ένα μέλος του μεγάλου θιάσου του σύμπαντος του Herge,συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο και εξελίσσονται σε κάθε νέα περιπέτεια.Όπως ακριβώς εξελίσσονταν ο Herge με κάθε νέο άλμπουμ σχεδιαστικά και σεναριακά.Σε αντίθεση όμως με εκείνον,παρέμειναν πάντα νέοι και άφθαρτοι από το χρόνο.




Οι περιπέτειες του TinTin έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 70 γλώσσες και, τελικά, ακόμα και σήμερα 43 χρόνια μετά το τελευταίο άλμπουμ(TinTin et les Picaros 1976)πωλούνται περισσότερα από 230 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο.. Το Μουσείο του Herge(Musée Hergé) βρίσκεται στο κέντρο της πόλης Louvain-la-Neuve , νότια των Βρυξελλών. Το Μουσείο Hergé περιλαμβάνει οκτώ μόνιμες γκαλερί που παρουσιάζουν πρωτότυπα έργα τέχνης από τον Hergé και μιλώντας για την ιστορία της ζωής και της καριέρας του, τα οποία δεν είχαν εμφανιστεί στο παρελθόν στο κοινό. Στο Μουσείο στεγάζεται επίσης μια προσωρινή έκθεση. Παρόλο που o Tintin είναι o πιο γνωστός χαρακτήρας του Herge που παρουσιάζεται στο μουσείο, οι άλλοι χαρακτήρες των δημιουργιών του Hergé, όπως οι Jo, Zette και Jocko, και οι Quick και Flupke, καθώς και το έργο του ως γραφίστας, είναι επίσης παρόντες.



Ο Herge πέθανε στις 3 Μαρτίου του 1983 ενώ ετοίμαζε μία ακόμα περιπέτεια του TinTin που έμεινε ανολοκλήρωτη(L’Alph Art).To έργο του όμως θα παραμείνει αθάνατο στο κόσμο της 9ης τέχνης και θα συνεχίζει να εμπνέει πάντα γενιές καλλιτεχνών.

To άρθρο αυτό μπορείτε να το βρείτε και στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού Epifany Comics που κυκλοφορεί!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου