Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2020

Yoko Tsuno από Roger LeLoup

Γράφει ο Σπύρος Ανδριανός

Σήμερα θα σας παρουσιάσω ένα ακόμα κόσμημα της Γαλλοβελγικής σχολής και μία από τις μακροβιότερες BD σειρές κόμικ της οποίας πρωταγωνίστρια είναι γυναίκα.Ο λόγος για το κλασικό πλέον Yoko Tsuno δημιούργημα του Βέλγου σχεδιαστή και σεναριογράφου Roger Leloup.Γεννημένος στις 17 Νοεμβρίου 1933 στο Βέλγιο,στη πόλη Βερβιέ από μικρός έδειξε ενδιαφέρον για τη μηχανική και την τεχνολογία αεροσκαφών καθώς και γοητεύτηκε από τα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας των Jules Verne,H.G.Wells,Edgar Allan Poe και πολλών άλλων.




Σπούδασε διαφήμιση και διακοσμητικές τέχνες στη Λιέγη αλλά η γνωριμία του με τον Jaques Martin(το δημιουργό του Alix)στα μέσα της δεκαετίας του '50 υπήρξε καθοριστική καθώς άρχισε να δουλεύει πάνω σε ιστορίες του Alix,και αργότερα ήρθε σε επαφή με τα studio Herge στα οποία έμεινε για 15 χρόνια(μέχρι το 1970)δουλεύοντας στις ιστορίες του Tin Tin και αποδίδοντας με τρομερή αληθοφάνεια τοπία και μηχανές πράγμα που αργότερα θα κάνει και στη δική του σειρά Yoko Tsuno.Χαρακτηριστικό παράδειγμα η σχεδίαση του σταθμού Gare de Geneve-Cornavin με απίστευτη λεπτομέρεια στο άλμπουμ του Tin Tin L'Affiare Tournesol(υπόθεση Tουρνεσόλ).





Το Δεκέμβριο του 1968 και ενώ ο Peyo είχε αποφασίσει να του αναθέσει την "αναβίωση" μίας παλαιότερης σειράς του Jacky et Celestine (έχοντας πλέον ως πρωταγωνιστικό δίδυμο τους Vic Video και Pol Pitron)ο Leloup εμφανίζει και έναν γυναικείο χαρακτήρα με το όνομα Yoko,που θα ήταν η αδερφή ενός Ιάπωνα μηχανολόγου σε κάποιο επεισόδιο της σειράς.Η επιλογή Ιαπωνέζας έγινε γιατί ο Leloup(σαν θαυμαστής της τεχνολογίας) θεωρούσε την Ιαπωνία ως τη Μέκκα των ηλεκτρονικών και των τρανζίστορ.Οι εκδόσεις Dupuis θέλοντας να παρουσιάσουν καινούργιους χαρακτήρες θα ζητήσουν από τον Leloup,να δημιουργήσουν μία σειρά πλήρως αφιερωμένη στη Yoko,η οποία πλέον θα γίνει η πρωταγωνίστρια της σειράς αφήνοντας σε δεύτερο σχεδόν ρόλο τους Vic&Pol.Όπως θα δηλώσει αργότερα ο Leloup "Δε φανταζόμασταν στα τέλη της δεκαετίας του '60 ότι μία γυναίκα θα μπορούσε να γίνει πρωταγωνίστρια κόμικ"μολονότι βέβαια είχε προηγηθεί πολλά χρόνια πριν η Bécassine των Jacqueline Rivière & Joseph Pinchon (1905) ή η περίφημη Barbarella του Jean-Claude Forest(1962)καθώς και η Laureline η σύντροφος του Valerian στο ομώνυμη science fiction σειρά των Pierre Christin και Jean-Claude Mézières(1967).




Με τη καθοδήγηση του βετεράνου δημιουργού Maurice Tillieux(Gil Jourdan)η σειρά θα κάνει τη πρώτη της εμφάνιση στο Γαλλο-Βελγικό περιοδικό κόμικς Spirou, στις 24 Σεπτεμβρίου του 1970 (τεύχος #1693)με την οκτασέλιδη ιστορία Hold up en Hi-Fi(Ληστεία σε Ηi-Fi)με τον Tillieux στα κείμενα.Μαζί με τις επόμενες μικρές ιστορίες l'Ange de Noël(ο Άγγελος των Χριστουγέννων - Spirou #1706 24 Δεκεμβρίου 1970),la Belle et la Bête(η πεντάμορφη και το τέρας - Spirou # 1709 14 Γενάρη 1971)και CAP 351(Spirou #1705 25 Φλεβάρη 1971) τελειώνει η συνεργασία με τον Tillieux και η Yoko είναι έτοιμη να βγάλει τη πρώτη μεγάλη,ολοκληρωμένη ιστορία της με τίτλο Le trio de l' etrange, που βγήκε σε συνέχειες στο Spirou, από τις 13 Μαΐου του 1971 (Spirou #1726 13 Μαίου 1971).Από τότε και μέχρι τουλάχιστον το 2015 η Yoko θα παραμείνει στο Spirou αποτελώντας έναν από τους μακροβιότερους χαρακτήρες που έχουν εμφανιστεί στο περιοδικό.Έχοντας βγάλει μέχρι σήμερα 29 άλμπουμ και έχοντας μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες (και δημοσιευμένη σε πολλές χώρες) όπως στα Γερμανικά,Ιταλικά,Κινέζικα,Ελληνικά,Δανέζικα,Φιλανδικά,Ισπανικά,Σουηδικά και πολλές άλλες....





Οι περιπέτειες της Yoko(που το όνομα της ο Leloup το εμπνεύστηκε από μία αγαπημένη του ηθοποιό Yoko Tani,και το Tsuno από την γνωστή ιαπωνική πόλη)με κλίση στην ηλεκτρολογία και μηχανική,διαδραματίζονται σε διάφορα μέρη του κόσμου(Βέλγιο,Γερμανία,Σκωτία,Ιαπωνία κ.α.)και οι ιστορίες της Yoko Και των φίλων της,στηρίζονται ιδιαίτερα στην τεχνολογία και την επιστημονική φαντασία(λάτρης και των δύο ο Leloup) και περιλαμβάνουν ρομποτικούς δράκους(Le Dragon de Hong Kong/O Δράκος του Χονκ Κονγκ 1986), κρυογονική(La Frontière de la vie/Στη κόψη της ζωής 1977), ταξίδια στον χρόνο(La Spirale du Temps/Το χωροχρονικό Σπιράλ 1981), ακόμα και εξωγήινους που λέγονται Βινιανοί.Μολονότι οι ιστορίες χαρακτηρίζονται από το φανταστικό και την επιστημονική φαντασία,παραμένουν ρεαλιστικές σε ότι ν' αφορά το επίπεδο των σχέσεων ανάμεσα στους χαρακτήρες,και αποτελούν έναν ύμνο στη φιλία και την αγάπη και την ανεξαρτησία.




Ο Leloup έχοντας δουλέψει όπως ανέφερα χρόνια στα στούντιο του Herge,υιοθετεί και εκείνος τη λεγόμενη "καθαρή γραμμή"(ligne claire)στα σχέδια του και σε συνδυασμό με την αγάπη του για το στυλ του Alex Raymond,δημιουργεί ένα εξαίσιας σχεδιαστικής ομορφιάς κόμικ προσοχή στη παραμικρή λεπτομέρεια,ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των έργων του,ειδικότερα των backgrounds,των πραγματικών τοπίων και αντικειμένων καθημερινής ζωής (οχήματα, αεροπλάνα) που αναπαράγονται με απόλυτη αληθοφάνεια και φωτογραφική τεκμηρίωση..Ο ίδιος παραδέχεται ότι του ήταν ευκολότερο πάντως να σχεδιάζει μηχανές από ανθρώπινους χαρακτήρες...





Η σειρά είναι το πρόσχημα για τον συγγραφέα να επεξηγήσει μερικά από τα κέντρα ενδιαφέροντος του (επιστημονική φαντασία,μυθολογία,τεχνολογία,φανταστικό,κατασκευή μοντέλων,ανατολίτικες κουλτούρες,φεμινισμός κλπ.). Ο ίδιος δηλώνει : "Σήμερα, δεν μπορούσα πλέον να εγκαταλείψω τον χαρακτήρα τηςYoko. Έμεινα βαθιά συνδεδεμένος με αυτόν.Δεν ελέγχω πλέον την ύπαρξή της..Ζώντας από την πλευρά μου,η Yoko έχει γίνει μέρος της ζωής μου".Μέχρι και την εμφάνιση της Yoko,ο ρόλος των γυναικείων χαρακτήρων στα κόμικς ήταν πολύ περιορισμένος,κυρίως αυτός της "συντρόφου" ή sidekicks αν προτιμάτε  που συχνά ζητούσαν βοήθεια για να σωθούν από τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν...Με τη Yoko βλέπουμε μία δυναμική κοπέλα που όχι απλά θα εξελιχθεί στο πρωταγωνιστικό χαρακτήρα της σειράς,βάζοντας σε δεύτερο ρόλο τους συντρόφους της στην περιπέτεια Vic&Pol,αλλά να αναλαμβάνει με μεγάλη επιτυχία και ευκολία ρόλο και πρωτοβουλίες που μέχρι τότε θεωρούνταν "ανδρικό προνόμιο" όχι μόνο στα κόμικς αλλά και στην ίδια τη καθημερινή ζωή...Ο leloup στήνει ένα δικό του σύμπαν στο οποίο οι γυναίκες είναι ουσιαστικά πρωταγωνίστριες και ασκούν συχνά τους συνηθισμένους ρόλους των ανδρών με τα δικά τους πλεονεκτήματα και αδυναμίες...Η Υοκο μπορεί να είναι δυναμική,να ξέρει να αγωνίζεται και να πολεμά σε αντίξοες συνθήκες,να είναι μηχανολόγος και να πιλοτάρει άνετα όλα τους τύπους αεροπλάνων,να υιοθετεί ένα κοριτσάκι από το Χονκ Κόνγκ και να γίνεται με αυτό το τρόπο μητέρα χωρίς να είναι παντρεμένη,αποτελώντας έτσι ένα πρότυπο ειδικά για τα νεαρά κορίτσια που διαβάζουν τις περιπέτειες της.




 Άλλωστε ο  Leloup υπογραμμίζει ότι  προόριζε το έργο του πάντα ως προτεραιότητα για τα παιδιά: ''Είναι για τα παιδιά που εργάζομαι και για όσους έχουν φυλάξει την παιδική τους ψυχή.Η νεολαία χρειάζεται όνειρα και ιδανικά, όχι βία...''Και σίγουρα η δυναμική Γιαπωνέζα αποτελεί ένα τέτοιο ιδανικό στον υπέροχο κόσμο των κόμικ.Και φυσικά αυτό δεν καθιστά τη σειρά μόνο παιδική ή λιγότερο "ενήλικη" σε σχέση με άλλα BD όπως Blake et Mortimer που σε πολλά άλμπουμ οι δύο σειρές μοιάζουν τόσο σε θεματολογία ή στο σχέδιο.Ο δημιουργός έγραψε επίσης μια νουβέλα με ηρωίδα τη Yoko, η οποία εκδόθηκε το 1991 με τον τίτλο L'Écume de l'aube (Ο Αφρός της Αυγής) και εξιστορεί τα παιδικά και νεανικά της χρόνια.




Η σειρά έχει μεταφραστεί και στα αγγλικά και τώρα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Cinebooks(μέχρι στιγμής 15 άλμπουμς).Στα ελληνικά η Yoko δεν ευτύχησε να κυκλοφορήσει σε δικό της άλμπουμ αλλά τα τρία πρώτα της σειράς( Trio de l'étrange/Το παράξενο τρίο - 1972 ,L'Orgue du diable/Το αρμόνιο του Διαβόλου - 1973 ,La Forge de Vulcain/Το καμίνι του Ηφαίστου - 1973)δημοσιεύτηκαν στο βραχύβιο περιοδικό Αστραπή(1986-1987)καθώς και το πρώτο δημοσιεύτηκε και στο περιοδικό Κατερίνα του Ανεμοδουρά.Όσοι αγαπάτε τους Blake et Mortimer ή και τον Tin Tin ή τους Spirou et Fantasio και γενικά τις καθαρόαιμες περιπέτειες,τα εξωτικά ταξίδια και την επιστημονική φαντασία σίγουρα(όπως και εγώ)θα λατρέψετε τις περιπέτειες της μικρής αλλά πάντα δυναμικής και ανεξάρτητης Yoko.Μια κλασική BD σειρά που σίγουρα αξίζει της προσοχής σας.





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου